Makalelerimiz

Anasayfa
Blog

Güncel Makalelerimiz

İdarenin Sorumluluğu... 06-03-25

İdari Yargı Kararları Nedeniyle Anayasa Mahkemesine ... 06-03-25

Trafik Kazalarında Hasar Alan Araç İçin İkame Ara�... 26-02-25

Araç Değer Kaybı Hesaplaması, İstenen Evraklar Ve ... 26-02-25

Sigorta Tahkim Komisyonunda Araç Değer Kaybi Tanimi, ... 26-02-25

İdari Yargıda Dava Süreci ve Başvuru Süreleri... 25-02-25

İdari Yargıda İptal Davası... 25-02-25

İşverenin İşçiye Elden Ödeme Yapmasının İşçi... 25-02-25

Taksirle Yaralanmaya Neden Olma Suçunda Nitelikli Hall... 21-02-25

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı... 21-02-25

İşyerine Ait Serviste Gerçekleşen Trafik Kazasi İ�... 21-02-25

Suça Sürüklenen Çocuk... 21-02-25

İş Kazaları Bağlamında Kaçınılmazlık İlkesi... 21-02-25

İhtiyari Trafik Sigortası... 21-02-25

Zamanaşımı... 21-02-25

Ceza Dosyasında Uzlaşmanın Mevcudiyeti Tazminat Dava... 21-02-25

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması... 21-02-25

İdari İşlemlerin Geri Alınması ve Hukuki Sonuçlar... 20-02-25

Şikayete Tabi Suçlarda Şikayetten Vazgeçme Sorunu... 20-02-25

İş Kazalarında Manevi Tazminatın Maddi Tazminattan ... 20-02-25

İdari Yargıda Gerekçeli Karar Hakkı... 20-02-25

Kamu Yönetimi Kapsamında İdare Hukuku... 20-02-25

Sigotacının Rücu Hakkı... 20-02-25

İşçinin İş Yerinde Kalp Krizi Geçirmesi İş Kaz... 20-02-25

Ceza Yargılaması Kapsamında Zararın Giderilmesi Ve ... 20-02-25

Trafik Kazalarında Tahkim Yargılaması... 18-02-25

Yargıtay Kararları Işığında Olası Kast-bilinçli... 18-02-25

İdarenin Deprem Nedeniyle Doğan Sorumluluğu... 14-02-25

Türk Vatandaşlığının Kazanılması Halleri... 23-09-21

Uluslararası Ticaret Hukuku... 23-09-21

Türk Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku... 23-09-21

Hak Arama Hürriyeti... 23-09-21

Askeri Kaza Tazminatı... 23-09-21

Terör Mağdurları Tazminatı... 23-09-21

İdari Yargıda İptal Davası

İdari yargı, idarenin hukuka uygun hareket etmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir yargı türüdür. İdari yargının en önemli dava türlerinden biri iptal davasıdır. İptal davası, idari işlemlerin hukuka aykırılığı nedeniyle ortadan kaldırılması için açılan bir dava türüdür. Bu makalede, iptal davasının tanımı, özellikleri, şartları, sonuçları ve Türkiye’deki uygulaması ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

İptal davası, idarenin tek taraflı ve kesin nitelikteki işlemlerinin hukuka uygun olup olmadığının yargı denetimine tabi tutulmasını sağlayan bir dava türüdür. İdarenin işlemlerinin hukuka aykırı olduğu tespit edilirse, mahkeme tarafından iptal edilerek hukuka aykırılığı giderilir. Bu dava türü, idarenin keyfi davranışlarını önlemek, bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak ve hukuk devleti ilkesini güçlendirmek amacıyla büyük önem taşır.

İptal Davasının Özellikleri İptal davası, idari yargının en temel dava türlerinden biri olup aşağıdaki özelliklere sahiptir:

- Objektif bir dava türüdür: İptal davası, kişisel menfaatin korunmasının ötesinde, hukukun üstünlüğünü sağlamak amacı taşır.

- Sadece idari işlemler için açılabilir: İptal davası, idari işlemler aleyhine açılabilir; idari sözleşmeler ve idari eylemler iptal davasının konusu olamaz.

- Hukuka uygunluk denetimi yapılır: Mahkemeler, idari işlemin yerindeliğini değil, sadece hukuka uygun olup olmadığını inceler.

- Geriye yürüyen bir etkisi vardır: İptal edilen işlem, geçmişe etkili olarak ortadan kalkar ve baştan itibaren hiç yapılmamış sayılır.

İptal Davasının Şartları İptal davasının açılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır:

- İdari İşlemin Varlığı: İptal davası, yalnızca idari işlemler için açılabilir. Bir işlemin idari işlem sayılabilmesi için tek taraflı olması, kesinlik taşıması ve hukuki sonuç doğurması gerekir.

- Menfaat İhlali: İptal davası açabilmek için davacının, iptali istenen işlem nedeniyle menfaatinin ihlal edilmiş olması gerekmektedir. Genel ve soyut bir çıkar yeterli değildir.

- Süre Şartı: İptal davası, idari işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir ve süresi içinde açılmayan davalar reddedilir.

- Yetkili ve Görevli Mahkemeye Başvurma: İptal davası, idare mahkemelerine veya işlem türüne göre Danıştay’a açılmalıdır.

İptal Davasının Sonuçları İptal davası sonucunda mahkeme, idari işlemin hukuka aykırılığına karar verirse, işlem iptal edilir ve geçmişe dönük olarak etkisiz hale gelir. İptal edilen işlem hiç yapılmamış gibi kabul edilir ve hukuki sonuçlarını yitirir. İdare, iptal kararına uymak zorundadır ve iptal edilen işlemin yerine yenisini tesis edemez. Aksi halde, yeni işlem de hukuka aykırı sayılacaktır.

Türkiye’de İptal Davasının Uygulaması Türkiye’de iptal davası, Anayasa ve İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) çerçevesinde düzenlenmiştir. İdari işlemlerin hukuka uygunluk denetimi idare mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay tarafından yapılmaktadır. İptal davası sonucunda verilen kararların uygulanması zorunlu olup, idarenin mahkeme kararlarını geciktirmesi veya uygulamaması hukuka aykırılık teşkil eder.

İptal davası, bireylerin idari işlemlere karşı hukuki korunmasını sağlayan önemli bir yargı yoludur. İdarenin hukuka aykırı işlemler yapmasını engellemek ve hukuk devletini güçlendirmek için etkin bir denetim mekanizması sunar. Türkiye’de iptal davaları, idarenin işlemlerinin yargısal denetimi açısından büyük önem taşımakta olup, bireylerin haklarını koruma altına almaktadır. Bu nedenle, idari işlemler karşısında hukuki yolları bilmek ve gerektiğinde iptal davası açarak hak aramak, bireyler için önemli bir güvencedir.

Av. Ece ÇELİK