Makalelerimiz

Anasayfa
Blog

Güncel Makalelerimiz

İdarenin Sorumluluğu... 06-03-25

İdari Yargı Kararları Nedeniyle Anayasa Mahkemesine ... 06-03-25

Trafik Kazalarında Hasar Alan Araç İçin İkame Ara�... 26-02-25

Araç Değer Kaybı Hesaplaması, İstenen Evraklar Ve ... 26-02-25

Sigorta Tahkim Komisyonunda Araç Değer Kaybi Tanimi, ... 26-02-25

İdari Yargıda Dava Süreci ve Başvuru Süreleri... 25-02-25

İdari Yargıda İptal Davası... 25-02-25

İşverenin İşçiye Elden Ödeme Yapmasının İşçi... 25-02-25

Taksirle Yaralanmaya Neden Olma Suçunda Nitelikli Hall... 21-02-25

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı... 21-02-25

İşyerine Ait Serviste Gerçekleşen Trafik Kazasi İ�... 21-02-25

Suça Sürüklenen Çocuk... 21-02-25

İş Kazaları Bağlamında Kaçınılmazlık İlkesi... 21-02-25

İhtiyari Trafik Sigortası... 21-02-25

Zamanaşımı... 21-02-25

Ceza Dosyasında Uzlaşmanın Mevcudiyeti Tazminat Dava... 21-02-25

İdare Hukukunda Yürütmenin Durdurulması... 21-02-25

İdari İşlemlerin Geri Alınması ve Hukuki Sonuçlar... 20-02-25

Şikayete Tabi Suçlarda Şikayetten Vazgeçme Sorunu... 20-02-25

İş Kazalarında Manevi Tazminatın Maddi Tazminattan ... 20-02-25

İdari Yargıda Gerekçeli Karar Hakkı... 20-02-25

Kamu Yönetimi Kapsamında İdare Hukuku... 20-02-25

Sigotacının Rücu Hakkı... 20-02-25

İşçinin İş Yerinde Kalp Krizi Geçirmesi İş Kaz... 20-02-25

Ceza Yargılaması Kapsamında Zararın Giderilmesi Ve ... 20-02-25

Trafik Kazalarında Tahkim Yargılaması... 18-02-25

Yargıtay Kararları Işığında Olası Kast-bilinçli... 18-02-25

İdarenin Deprem Nedeniyle Doğan Sorumluluğu... 14-02-25

Türk Vatandaşlığının Kazanılması Halleri... 23-09-21

Uluslararası Ticaret Hukuku... 23-09-21

Türk Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku... 23-09-21

Hak Arama Hürriyeti... 23-09-21

Askeri Kaza Tazminatı... 23-09-21

Terör Mağdurları Tazminatı... 23-09-21

İdari İşlemlerin Geri Alınması ve Hukuki Sonuçları

İdari İşlemlerin Geri Alınması Nedir?
İdari işlemler, idarenin tek taraflı irade açıklamasıyla gerçekleştirdiği ve hukuki sonuç doğuran işlemler bütünüdür. Ancak bazı durumlarda, idari makamlar geçmişte verdikleri kararları geri almak isteyebilir. İdari işlemin geri alınması, hukuka aykırılığın giderilmesi, kamu yararının korunması veya yanlışlıkların düzeltilmesi gibi sebeplerle gerçekleşebilir. Bu süreç, idarenin kendi iradesiyle yaptığı bir düzeltme olup, belirli hukuki sonuçlar doğurur.
İdarenin geri alma işlemi her durumda mümkün değildir. Özellikle hukuka uygun olarak tesis edilmiş işlemlerin geri alınması, bireylerin kazanılmış hakları açısından bazı kısıtlamalara tabi tutulmuştur. Hukuka aykırı işlemler ise, idare tarafından herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın geri alınabilir. Ancak her durumda, idarenin bireylerin haklarını gözetmesi ve hukuki güvenliği sağlaması gerekmektedir.
Hukuka Aykırı ve Hukuka Uygun İşlemlerin Geri Alınması
Hukuka aykırı işlemler, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından bir veya birkaçı yönünden sakat olan işlemlerdir. İdare, açık bir şekilde hukuka aykırılığı tespit edilen işlemlerini geri alma yetkisine sahiptir. Bu tür işlemler iptal edilmeden yürürlükte kalmaya devam ederse, bireylerin mağduriyetine yol açabilir. Hukuka aykırı bir işlemin geri alınması durumunda, işlem yapıldığı tarihten itibaren geçersiz sayılır ve herhangi bir hak doğurmaz.
Buna karşılık, hukuka uygun işlemlerin geri alınması daha sıkı kurallara tabidir. Hukuka uygun işlemler, idari istikrar ve bireylerin kazanılmış hakları çerçevesinde korunur. Bu tür işlemlerin geri alınması, yalnızca ilgili bireyin rızasıyla veya kamu yararının gerektirdiği istisnai durumlarda mümkündür. Özellikle şahsi haklar doğuran işlemler açısından idarenin geri alma yetkisi oldukça sınırlıdır.
İdari İşlemlerin Geri Alınmasının Hukuki Sonuçları
İdari işlemlerin geri alınması süreci, idarenin kendi hatalarını düzeltmesine olanak tanıdığı gibi, kamu düzenini koruma işlevi de görür. Ancak bu geri alma, geriye yürüme etkisi doğurabileceğinden dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır. Hukuka aykırı bir işlem geri alındığında, işlem yapıldığı tarihten itibaren geçersiz sayılır. Bunun sonucunda bireylerin mevcut hakları değişebilir ve idare tazminat ödeme yükümlülüğü altına girebilir.
Örneğin, idarenin hukuka aykırı şekilde gerçekleştirdiği bir atama işlemi geri alındığında, ilgili kişinin atamaya dayanarak kazandığı haklar geçersiz hale gelir. Ancak bu kişi, idarenin hatasından doğrudan zarar görmüşse, tazminat talebinde bulunabilir. Bu tür durumlar, idarenin işlem geri alırken bireylerin mağdur olmaması için dikkatli hareket etmesini gerektirir.
Bireylerin Hakları ve İdarenin Sorumlulukları
İdari işlemlerin geri alınması konusunda idarenin dikkatli olması gerektiği kadar, bireylerin de haklarını bilmeleri ve gerektiğinde hukuki yollarla itiraz etmeleri önemlidir. Hukuka aykırı bir idari işlemin geri alınmasını talep etme hakkı bireylere tanınmış bir hukuki yol olup, idarenin keyfi kararlar almaması açısından büyük bir güvencedir. Bireyler, idarenin haksız bir şekilde işlemi geri alması durumunda yargı yoluna başvurarak haklarını koruyabilirler.
Özellikle idari davalar, iptal davası ve tam yargı davası olmak üzere iki temel türde açılabilir. İptal davaları, idarenin hukuka aykırı işlemlerini ortadan kaldırmaya yönelik davalardır. Tam yargı davaları ise, bireylerin idari işlemlerden dolayı uğradıkları zararın giderilmesini sağlamak amacıyla açılır. Dolayısıyla, idarenin bir işlemi geri alması sonucunda bireylerin hakları ihlal edilmişse, bu yollarla hukuki koruma sağlanabilir.
Sonuç
İdari işlemlerin geri alınması, kamu yararı ve hukuki güvenlik arasındaki dengenin korunması gereken önemli bir süreçtir. Hukuka aykırı işlemler, bireylerin mağdur olmaması adına idare tarafından herhangi bir süre sınırı olmaksızın geri alınabilirken, hukuka uygun işlemlerin geri alınması daha sınırlıdır. İdarenin bu süreçte bireylerin kazanılmış haklarını gözetmesi ve hukuki çerçevede hareket etmesi önemlidir.
Bireyler, idarenin işlemlerine karşı bilinçli olmalı ve gerektiğinde hukuki yollarla haklarını savunmalıdır. İdari istikrarın sağlanması ve bireylerin hukuki güvenliğinin korunması, idarenin keyfi hareket etmesini engelleyen en temel unsurlardan biridir. Bu nedenle, idari işlemlerin geri alınması süreci hem idare hem de bireyler açısından büyük bir hassasiyet gerektirir.

AV. AYÇA KAROĞLU