Faaliyetlerimiz

Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlığın mahkemeler yerine görevli hakemler tarafından çözümlenip neticelendirilmesini sağlayan alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biridir. Bu yol modern dünyada gittikçe yaygınlaşmakta olup ülkelerin hukuk sistemlerinde ciddi bir rol oynamaktadır. Bunun en temel ve mühim sebebi ise yargılamanın mahkemelere göre çok daha hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmesidir.

Sigorta Hukuku kapsamında değerlendirilen rizikolarda başvurulan Sigorta Tahkim Komisyonu da tahkim yargılamasının en önemli örneklerinden bir tanesidir. Türk Yargı Sisteminde tahkim esasen Hukuk Muhakemeleri Kanunda düzenlenmiş olsa da Sigortacılık Kanunu Madde 30 temel ilkelerini ve yargılama sürecini belirlemektedir. Sigorta Hukuku uyuşmazlıklar bu konuda yetkilendirilmiş hakemler aracılığı ile çözüme kavuşturulmaktadır. Modern dünyada rizikoyu güvence altına almak yaygınlaşmış bir tutumken bu rizikodan kaynaklı zararların hızlıca tazminini sağlamak da bir o kadar öncelik haline gelmiştir. Hem mahkemelerce hem de alternatif uyuşmazlık çözüm yollarınca ön plana alınan bu zarar tazmini için hızlı ve etkin bir çözüm olan tahkim yargılaması ihtiyacı karşılayan bir oluşum haline gelmiştir.

• ZORUNLU MALİ MESULİYET SİGORTASI KAPSAMINDA TALEP EDİLEBİLECEK TRAFİK KAZASI TAZMİNATLARI

A. BEDENİ TAZMİNATLAR

1.SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK/SAKATLIK TAZMİNATI

Sürekli iş göremezlik zararı, bedensel bütünlüğü ihlal edilen kişinin organ yitimi veya organ zayıflaması suretiyle çalışma gücünün sürekli olarak, kısmen veya tamamen kaybına ilişkin zarardır. Bir diğer anlatımla trafik kazası neticesinde yaralanan kişide kalıcı bir sakatlık meydana gelmesi nedeniyle talep edilebilecek bir tazminat türüdür. Sürekli  iş göremezlik halinde kişi beden gücünü tamamen ya da kısmen yitirmektedir. Zarar gören kişi bu sebeple çalışamamakta ve hayatı boyunca kazanç elde edememektedir.  Trafik kazalarına bağlı olarak Karayollarında meydana gelen kazalarda haksız fiile uğramış ve beden gücünde kayıp yaşamış olan herkes sürekli sakatlığa ilişkin zararların tazminini zarara sebebiyet veren kişilerden ve sorumlu sigorta şirketlerinden isteyebilirler.

2.GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI

Trafik kazası neticesinde yaralanan kişinin kazadan sonra tedavi görmesi nedeniyle iyileşene kadar çalışamaması ve bu yüzden kazanç kaybına uğraması nedeniyle talep edebileceği tazminattır. Yargıtay’ a göre, geçici iş göremezlik zararı, zarar görenin, haksız fiil sonucu bir süre tedavi görmesi, iyileşinceye kadar çalışamaması bu yüzden iş ve kazanç kaybına uğramasıdır.

3.GEÇİCİ BAKICI TAZMİNATI

Geçici bakıcı tazminatı kaza geçiren kişinin tedavisi başladıktan sonra sürekli maluliyeti için rapor alınana kadar geçici süre için ihtiyaç duyduğu bakıma ilişkin talep edilebilen tazminattır. Geçici bakıcı tazminatının talep edilebilmesi için özel bir bakıcı tutmaya gerek yoktur. Önemli olan husus kişinin geçici süreliğine bakıma ihtiyacı olduğunun sağlık kurulu raporunda belirtilmesidir.

4.SÜREKLİ BAKICI TAZMİNATI 

Sürekli bakıcı tazminatı, kaza geçiren ve sürekli bakıma ihtiyaç duyan bir bireyin sürekli olarak bakımını üstenen kişilere karşı ödenmesi gereken tazminat türüdür. Sürekli bakıcı hizmetinin düzenli olarak sürdürülmesi gereklidir. Sürekli bakıcı tazminatı kişinin kişisel bakımı, yemek yapılması, ilaç takibi, bakıcıya ödenecek sigorta ve prim ücretleri, kişi huzurevinde kaldıysa huzurevinde yapılan harcamaları kapsamaktadır.

5.TEDAVİ GİDERİ

Tedavi gideri bir kişinin yaralanması sebebiyle tedavisi için yapılan ve SGK tarafından karşılanmayan giderler için talep edilen gideri ifade eder. Tedavi giderlerine yol giderleri, ilaç giderleri, ileride yapılması gerekli olan ameliyat giderleri örnek verilebilir.  Tedavi gideri kaza sırasında, kazadan sonra ve ileride yaşanabilecek tedaviye ilişkin giderleri kapsamakla beraber bu giderlerin harcama belgesi (makbuz, fatura) aranmaksızın kanıtlanmasına ilişkin Yargıtay kararlarında kolaylıklar getirilmiştir. Tedavi giderlerinin belge ile kanıtlanamaması durumlarında bilirkişi incelemesi yapılması gerekecektir.

6. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıpları önlemek için kabul edilmiş bir maddi tazminat davası türüdür. Ölen bir kişinin yaşarken destek verdiği kişilerin hayatlarının ölüm nedeniyle kötüleşmemesi için hukuken belirlenen işbu tazminattan sadece müteveffanın yaşarken destek olduğu kişiler faydalanabilir. Bu kişiler ölen kişinin yaşarken destek olduğu annesi, babası, eşi ve çocuklarıdır. Müteveffanın ölümden sonra alışılmış yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan bu tazminatın, doğru şekilde hesaplanması son derece önemlidir. Tazminat hesaplamalarında vefat edenin gelir elde edeceği dönemlerin ve elde edeceği gelir miktarının doğru belirlenmesi ve tazminatın destek olunan kişilere doğru oranlarla paylaştırılması gerekmektedir.

B. TRAFİK KAZASI MADDİ TAZMİNATLARI

1. ARAÇ DEĞER KAYBI

Araç değer kaybı, bir kazaya karışan aracın, onarıldıktan sonra ikinci el piyasasında uğradığı değer düşüşüdür. Araç tamir edilse bile, kazalı geçmişi nedeniyle piyasa değeri azalır. Değer kaybı hesaplanırken araç markası, modeli, üretim yılı, kilometresi, hasar boyutu ve piyasa değeri gibi faktörler dikkate alınır. Sigorta şirketleri veya kusurlu taraf, bu kaybı tazmin etmekle yükümlüdür. Özellikle 0-5 yaş arası ve düşük kilometreli araçlar, değer kaybından daha fazla etkilenir. Değer kaybı talebi için eksper raporu ve hukuki süreçler devreye girebilir.

2. PERT FARKI

Sigorta şirketi, pert olan aracın piyasa değerini öderken, aracın hasarlı haliyle satılabilecek değeri (hurda veya enkaz bedeli) bu tutardan düşülür. İşte bu düşülen miktara pert farkı denir. Araç sahibi, isterse bu farkı ödeyerek hasarlı aracını elinde tutabilir veya sigorta şirketi, hurda aracı bir üçüncü şahsa satarak pert farkını denkleştirebilir.

Araç pert farkı, kaza sonucu pert (tam hasarlı) olarak kabul edilen bir aracın sigorta şirketi tarafından ödenen tazminat ile aracın piyasa değeri arasındaki farktır. Sigorta şirketi, aracın rayiç bedelini öderken, aracın hurda değeri (enkaz bedeli) bu tutardan düşülerek ödeme yapar.

Örneğin, aracın rayiç değeri 500.000 TL, hurda değeri ise 100.000 TL ise sigorta şirketi 400.000 TL ödeme yapar. Araç sahibi, isterse bu farkı ödeyerek hurda aracı elinde tutabilir veya sigorta şirketi aracı satabilir. Pert farkı hesaplama, pert tazminatı, hurda bedeli, eksper raporu ve sigorta ödemesi gibi terimler, bu konuyla ilgili en çok aranan kelimeler arasındadır.

3. ARAÇ PARÇA ANALİZİ

Bir kazada hasar gören aracın onarım sürecinde, değişmesi veya tamir edilmesi gereken parçaların detaylı şekilde incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemidir. Bu analiz, parçaların orijinal , eşdeğer , çıkma (ikinci el) veya yan sanayi olup olmadığı, maliyetleri ve araç üzerindeki uyumlulukları gibi faktörleri kapsar.

Açıklama:

          •         Eksper Raporu: Sigorta eksperleri, kazalı araç üzerindeki hasarlı parçaları analiz ederek hangi parçaların değişmesi veya onarılması gerektiğini belirler.

          •         Orijinal veya Yan Sanayi Ayrımı: Sigorta şirketleri, onarım maliyetini düşürmek için genellikle yan sanayi veya eşdeğer parçaların kullanılmasını önerebilir. Araç sahibi ise orijinal parça talep edebilir.

          •         Maliyet Analizi: Değişmesi gereken parçaların maliyetleri, işçilik giderleriyle birlikte hesaplanır ve toplam onarım bedeli belirlenir.

Araç parça analizi, sigorta şirketleri, servisler ve araç sahipleri arasındaki anlaşmazlıkları önlemek için önemli bir süreçtir ve onarımın doğru ve güvenli şekilde yapılmasını sağlar.

Sigorta şirketleri, onarım bedelini düşürmek için yan sanayi veya çıkma parça önerebilir, ancak bazı poliçelerde orijinal parça teminatı bulunur. Araç sahipleri, eksper raporu, orijinal parça hakkı, sigorta ödemesi, parça uyumluluğu ve onarım süresi gibi konularda haklarını bilmelidir.

4. ONARIM BEDELİ

Araç kazalarındaki onarım bedeli, bir kazada hasar gören aracın eski haline getirilmesi için gereken tamir masraflarını ifade eder. Bu bedel, aracın marka ve modeline, hasarın boyutuna, değişmesi gereken parçaların maliyetine ve işçilik ücretlerine göre belirlenir.

Sigorta kapsamında ise onarım bedeli, genellikle kasko sigortası veya karşı tarafın trafik sigortası tarafından karşılanır. Eksper raporları, onarım bedelinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar ve aracın piyasa değerine oranla onarım maliyeti yüksekse, araç pert (tam hasar) olarak değerlendirilip tazminat ödenebilir.

5. İKAME ARAÇ BEDELİ

Araç Mahrumiyeti: Bir kazada hasar gören aracın tamir süresince kullanılamaması durumudur. Bu süreçte araç sahibi, alternatif ulaşım yöntemleri (kiralık araç, taksi, toplu taşıma vb.) kullanmak zorunda kalabilir. Eğer kusurlu taraf karşı tarafsa, araç mahrumiyetinden doğan zararlar talep edilebilir.

Yargıtay, ikame araç bedeliyle ilgili pek çok önemli karar vermiştir. Örneğin, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, bir kararında ikame araç bedelinin, kazaya karışan araç için tamir süresi boyunca ödenmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu karar, mağduriyetin önlenmesine ve hak sahibinin yaşam standardının korunmasına yöneliktir.

6. TİCARİ KAZANÇ KAYBI

Ticari Kazanç Kaybı: Ticari amaçla kullanılan bir aracın (taksi, nakliye aracı, servis aracı vb.) kaza nedeniyle hizmet verememesi sonucu, araç sahibinin uğradığı gelir kaybıdır. Bu zarar, aracın günlük kazanç ortalaması ve onarım süresi dikkate alınarak hesaplanır. Kusurlu tarafın sigortası veya doğrudan kusurlu kişi bu kaybı karşılamakla yükümlü olabilir.

• İHTİYARİ MALİ MESULİYET SİGORTASI

Trafik sigortasının teminat limitlerini aşan veya zorunlu trafik sigortasının karşılamadığı durumlarda devreye giren isteğe bağlı bir sigorta türüdür.  Bu sigorta, araç sahibinin üçüncü şahıslara verebileceği maddi ve bedeni zararları teminat altına alır. Örneğin, trafik kazasında karşı tarafa verilen zarar, zorunlu trafik sigortasının limitlerini aşarsa, İMM sigortası kalan kısmı karşılar. 

• KASKO SİGORTASI

Araç sahiplerinin kendi araçlarını olası risklere karşı güvence altına alan isteğe bağlı bir sigorta türüdür. Zorunlu trafik sigortasından farklı olarak, kendi aracınızın başına gelebilecek zararları karşılar.  Kaskonun kapsamı poliçeye göre değişebilir, ek teminatlarla genişletilebilir.

• FERDİ KAZA SİGORTASI

Sigortalının kaza sonucu ölüm, sürekli sakatlık veya tedavi gerektiren bir yaralanma yaşaması durumunda, kendisine veya hak sahiplerine maddi güvence sağlayan bir sigorta türüdür. 

• HAYAT SİGORTASI

Sigortalının vefatı veya maluliyeti (sakat kalması) durumunda, kendisine veya belirlediği yakınlarına maddi güvence sağlayan bir sigorta türüdür. 

• KOLTUK SİGORTASI 

Ticari araçlarda (otobüs, minibüs, taksi vb.) seyahat eden yolcuların ve şoförün başına gelebilecek kazalara karşı maddi güvence sağlayan bir sigorta türüdür.